گلبانگ گز

دا دیِه (dAdiye): داغ دیده ، جوان از دست دادهدا دِل (dAdel) : ناراحتی درونیدا کَرت (dAkart) : گرم کردن چیزی ، ناراحت کردن کسیدا کَرتِه (dAkart): گرم کردهدا کیش کیش، آکیش کیش (dAkishkish): لفظ تحریک سگ گله برای دفاع و حملهدا و دا (dAvodA) : گرم پر حرارت ، گرم گرمدا وِس سَئَه (dAvesa a): گرم شدهدَ اِ س سامون(dA es sAmun) : درون گرا بودن ، در خود فرو رفته بودن داسِه (dAse): نوعی علف هرزه درمزارعداش خُونی (dAshxuni): زمین صاف وهمواربدون کشتداشت (dAsht): طشت بزرگداشتی (dAshti): به گوسفندی گویند که آنراتنها برای استفاده ازشیرآن نگهداری کنندداغ (dAgh): گشوده ، بازداغ بُوموُن(dAgh bomun) : بازبودن ، گشوده بودنداغ بی بی یِه (dAgh bibi ye): بازشده ، گشوده شدهداغ غی(dAgh ghi) زمین غیر حاصلخیزداغ نَئَه (dAghna a): بازکردهمنبع: کتاب دستورزبان گزی نوشته: آقای محمدعلی یزدانی گزی بخوانید, ...ادامه مطلب

دَئَنِه (da a ne): دهانهدَئَنِه دَوازِه (da ane darvAze): دهانه دروازهدَئَنِه زِیدَر (da ane zeydar) : دهانه سرد و گشاد، جائی که هوای سرد از آنجا بیرون آیددئنِه گَر (da anegar): به کسی گویند که شخصیتی نا متعادل داشته و در رفتار و کردار خود تحت تاثیردیگران باشددَئَنِه گی (da anegi) : دهانه هر چیزگرد و مدور مانند دهانه قنات و تونلدَئُوشَئَه (dausha a) : فرو رفتهدَئُوشامُون(daushAmun) : فرو رفتندَئُوشُو(dausho): فرو رفت، دَشو مخفف "دَئوشو "است که این واژه در اوستا آمده استدَئُونامُون ، دَاونامُون (daunAmun): بستن دگمه و یقه پیراهندَئَه وا(da avA) : نزاعدَئَه واچی(da vAchi): نزاع کنندهدَئَه واکَرت(davAkart) : نزاع کردندا (dA): گرم ، با حرارتدا بوُموُن (dAbomun): گرم بودندا بِه دِل (dA bedel) : داغ دلدا بی بی یِه (dAbibi ye): گرم شده برای اشیادا بی نا (dAbinA): ناراحت کردن کسیمنبع: کتاب دستورزبان گزی نوشته: اقای محمدعلی یزدانی گزی بخوانید, ...ادامه مطلب

خُور خُور کَرت (xorxorkart): تمایل شدید به چیزی یا کاری داشتنخور سُِو (xorsu): مادر زن و مادر شوهر ، این واژه از ترکیب " خور " به معنی " خورشید " و " سُِو " به معنی " نور و روشنی " تشکیل شده است و کلمه " خارسو " در لهجه اصفهانی و فارسی تحریف شده " خورسُِو " می باشدخُور نَئَه (xoa a): خورانده شده ، همطراز شدهخُور نامُون (xoA,un) : خوراندنخُور، خُررِه (xor): نمایان شدن خورشید و ماه از زیر ابرخورت (xurt): خوردنخُورت شُوموُن (xortshomunb): فرورفتن آب درزمینخورت و تِلی(xorto tele) : به اندازه خوراک شکم ، کار کم دستمزد یعنی دستمزد آن به اندازه خوراک شکم باشدخُِوس بُومُون(xusbomun) : خیس بودنخوس سامُون(xos sAmun) : انداختنخُِوس ناموُن (xusnAmun): خیساندنخُِوساموُن (xusnAmun): خیس شدن ، خیس خوردنخُوشُ بِش کَرت (xoshobeshkart) : احوال پرسی کردنخُوش آگیم (xoshAgim) : خوش ظاهر ، خوش تیپکتاب : دستورزبان گزی نوشته: آقای محمدعلی یزدانی گزی بخوانید, ...ادامه مطلب

خُِونالی (xunAli): خون آلودخوُنتاموُن (xuntAmun): خواندنخُونتِه (xunte) : دعوتخُونِه ای (xunei) : نوعی پارچه که به صورت شطرنجی در کار گاه خانگی بافته میشده و جزء پارچه درجه 1 محسوب می شده استخونی کا (xunikA) : زمانی که هوا خنک است ، هوای صبح دمخُووار : خروار (xuvAr)،: این کلمه پسوند نام برخوار نیز می باشد که تبدیلی از " سُووار " بوده استخووار (xuvAr): پنجاه من خُووَرتاموُن (xovartAmun): درخودبودن ، غافل بودن ازمحرکهای بیرونیخُووَرکُِوناموُن(xovarkunAmun) : ناگهان ازجایی دررفتنخُووِگیت (xovegit): ازجاجستن وبدون مقدمه کاری یاسخنی گفتنخُوی بُووَر (xoybovar): خود باورخُوی بُووَری(xoybovari) : خود باوریخُوی پِندار (xoypendAr): خود پندارخُوی وِنت (xoyvent): خود بینخُوی وِنی (xoy veni) : خود بینیدُؤنامُون(donAmun): از دست دادنمنبع: کتاب دستورزبان گزی نوشته: آقای محمدعلی یزدانی گزی بخوانید, ...ادامه مطلب

خُورُوچ (xuruch): حمله ناگهانی ، جستن ناگهانیخُورُوچ چی (xuruch chi) : خروس کوچکخُورُوچ کَرت (xuruchkart) : جستن و حمله کردنخوُروُس(xurus) : خُروسخوُروُندی(xurundi) : بوی نم وناخُورِه (xore): بیماری جذامخُورِه گیتِه (xoregite): جذام گرفتهخُوژ (xozh): خودش ، خوداوخُوژ کَشا (خو ی گیت) (xozhkashA): به طرف خودش کشیدخُوژوُن (xozhun): خودشانخُِوس (xus): خیس ، آب دیدهخُومُون (xomun): خودمانخُومُونی(xomuni): خودمانی ، از خویشخُومُونِیا (xomuniyA) : اقوام و خویشانخُومِه مال، خومه مالی (xumemAl): عمل آجر خام درست کردنخُِون (xun) :خونخُون اُووِه (xun ove): خونابهخُِون باآ (xunbA A) : خون بهاخوُن توُمَه (xuntuma): حریص ، طماعخوُن وُموُن (xunomun): مسکن ، مکانمنبع: کتاب دسیتورزبان گزی نوشته: آقای محمدعلی یزدانی گزی بخوانید, ...ادامه مطلب

خَش خَشی (xashxashi) : خراش خراش شدهخَش ژِنت (xashzhent): خراش زدنخَش وِگیت (xashvegit): خراش برداشتنخُوشایِه (xoshAye): خوشحالی کردنخَشایِه(xashAye): خوشحالیخَفت (xaft) : کوتاهی ، قصورخِفت (xeft) : گره ، گیر ، مانعخُفتُ خُو(xoftoxo) : حالت خوابخَفت کَرت(xaft kart) : قصور کردن ، کوتاهی کردنخِفت کَفتاموُن (xeft kaftAmun): گره افتادنخِفت کَفتِه (xeft kafte): گره افتاده ، گیر افتاده ، به مانع برخوردهخِفت گیت (xeft git): گریبان گرفتنخُل (xol): خاکستر نیمه داغ ، نیمه دیوانهخُل وازی (xolvAzi) : دیوانه گریخِلا (xelA): مستراحخِلاس بُومُون (xelAsbomun) : پایان یافتنخِلاس بِه بُو (xelAs bebo) : تمام شدخِلاس(xelAs): پایانخِلاسی نَدارتامُون (xelAsinadArtAmun): پایان ناپذیرمنبع: کتاب دستورزبان گزی نوشته:آقای محمدعلی یزدانی گزی بخوانید, ...ادامه مطلب

خُو خُوسامُون (xo xos sAmun) : حالتی از اشتیاق زیاد برای رسیدن به کسی یا چیزیخُو گیت (xu git) : به طرف خود کشیدنخُو گیتامُون(xigitAmun) : به طرف خود کشیدن چیزیخُوم گی (xumgi) : نا پُختگیخُورتامُون (xortAmun): خوردن غذاخُورتاموُنی(xortAmuni) : خوردنیخُورتِه (xorte): خورده شدهخُورتِه بی بی یِه (xortebibi y): خورده شدهخُورتِه بی بی یِه اُو (xortebibi ye u) : خورده شده استخُِوردال (xerdAl) :پس مانده ، خورده ریز ، باز مانده استخوانها و پشم و موی گوسفند ی که گرگ خورده باشد آیلرس جلد 1 ، صفحه 148خُورناموُن(xoAmun) : تعبیه کردن چیزی درچیزدیگرخُورَند (xorand): اندازه ، سزاوار ، درخورخُورَند(xorand): متناسب ، لایقخُورنِش(xoesh) : خُرناس ، خُروُپُفخُورنِش کَشاموُن (xoeshkashAmun): خُرناس کشیدن ، صدادرخوابخوُروُج (xuruj): جست ، حملهخوُروُج کَرت(xurujkart):جستن ، حمله کردنکتاب : دستورزبان گزی نوشته: آقای محمدعلی یزدانی گزی بخوانید, ...ادامه مطلب

خَر دِزِه (xardeze) : احمق ، ابله ، کسی که در انجام امور بی مبالات است و ضرر رسان خود و دیگران می باشدخَر کار ، وِرزیگَر (xarkAr): زارع مزد بگیرخَر کاری ، وِرزیگَری (xarkAri): با دستمزد زراعت کردنخِر گیت (xergit): گریبانگیر کردنخِر گیتامُون (xergitAmun) : گریبان کسی را گرفتنخَر نَرِکی(xar nareki) : الاغ نرخُر نِشت کَشا (xoeshtkashA): در حین خواب در اثر نفس کشیدن ایجاد صدا کردن ، آواز خِر خِر کردنخِر(xer): حدود گلوخِراب (xerAb): فاسد ، بدخِراش ناموُن(xerAsh nAmun) : خراش دادنخِراشاموُن(xerAshAmun) : خراشیدنخِراشنَئَه (xerAshna a): خراشیده شدهخِرامُون (xerAmun) : در خور بودن ، شایسته بودنخَش اُو ، خُوش اُو (xash o) : خوش آبخَش بُومُون (xashbomun): خوش بودنمنبع: کتاب دستورزبان گزی نوشته:آقای محمدعلی یزدانی گزی بخوانید, ...ادامه مطلب

توسط حق شناس | سه شنبه چهاردهم شهریور ۱۴۰۲ | 15:40 خِمیسِه (xemise): روی هم انباشته و سفت شدهخَند نامُون(xandnAmun) : خنداندن ، به خنده درآوردنخَندامُون (xandAmun) : خندیدن ، به خنده افتادنخِنِس و پِنِس (xenesopenes): در حال افلاس و بی چیزی محض بودنخِنگ (xeng) : کودن : در زبان فارسی کهن به معنی " اسب سفید " آمده استخِنگ نامُون (xengnAmun) : پوشاندن لباس زیاد به کسیخِنگالی (xengAli): کودنخِنیش (xenish): خارشخارامُون (xArAmun) : خارش کردنخنیش کَرت(xnish kart): خارش کردنخُو (xo): با ، حرف اضافه مثل " خواِم " به معنی " با هم خو والی (xovali) : خواب آلودخُفت و خو (xoftoxo) : خوابخُو (xu): اخلاق، منش ، بر وزن قو از نظر تلفظخُو(xo) : خوابخُو اِم جُور (xo emjur): با هم سازگارخُو پیچامُون(xopichAMun) : به خود پیچیدنخُو پیچنامُون (xopichnAmun): خودداری کردن ، تحمل کردن ، بروز ندادن چیزی یا دردیمنبع: کتاب دستورزبان گزی نوشته: آقای محمدعلی یزدانی گزی بخوانید, ...ادامه مطلب

توسط حق شناس | شنبه بیست و هشتم مرداد ۱۴۰۲ | 21:17 خارا(xArA) : شاید ، به احتمالبی خوئی(bi xoy) : بی جهت ، بدون علت البته " بی خوئی" معنی بی ارزش هم داردخارائی(xArAi) : بیهوده ، بی علتخاراخارائی(xArAxArAi); بیهوده ، بی ارزشخارامُون (xArAmun) : خاریدن ، خارش داشتنخارَنَئَه(xAa a) : خارانده شدهخارنامُون (xAAmun) : خاراندنخالی (xAli) : تهی ، بی محتواخالی کَرت (xAlikart): تهی کردنخِب (xeb) : خوبخِبَک (xebak): خیلی ، بسیار ، زیادخِبی (xebi): خوبی ، نیکیخِبی کَرت (xebi kart): خوبی کردنخِبی یا (xebi yA): نیکی ها ، خوبی هاخِتنِه سُورُون (xetne surun): خِتنه سوران ، جشن و شادیخِدِر (xeder):تِلوُر پُر خور ، نام کوچه ای در بازارچه قدیم گز در محله محمود آباد ، در زبان عربی و فارسی واژه " خَدَر " به معنی " سستی ، تشنج اعصاب ، فتور " آمده استخِر خِر ی (xerxeri) : بیخ گلوخَر خُودا ، خر خاکی(xarxudA) : نوعی حشره بی آزار،اندازه سوسک که در زمین های مرطوب دیده می شود.منبع: کتاب دستورزبان گزی نوشته: اقای محمدعلی یزدانی گزی بخوانید, ...ادامه مطلب

خَرماچِکی (xarmAcheki): الاغ مادهخَرَند(xarand) : کناره خانه وباغچه راگویندخُرنیشت ، خُر نِشت ، خُر ناس(xoeysht) : صدائی که هنگام خواب، فرد ایجاد کندخُس (xos) : انداختنخَس سِگی (xas segi): خستگیخَس سِگیا (xas segi yA) : خستگی هاخَس سِه (xas se) : خستهلَهسِه (lah se) : خسته و از پا افتادهخِسَرَئه (xesarte): سردشدهخِسَرَئَه گی(xesaragi) : سرماخوردگیخِسَرامون (xesarAmun): سرما خوردن ،خِسَرتاموُن (xesartAmun): سردشدنخِسَرتِه بومون (xesartebomun) : سرد بودنخِسَرتِه کَرت (xesartekart): سردکردنخِسَرناموُن(xesaAmun) : سرمادادنخَسم (xasm): جفت نوزاد در رحم مادرخَش (xash): خوش ، خراشخُش اِنگاری(xoshengAri): خوشگفتاریخُُموُن (xomun): خودمانخُموُنی (xomuni): خودمونیمنبع: کتاب دستورزبان گزی نوشته: آقای محمدعلی یزدانی گزی بخوانید, ...ادامه مطلب

چِفت کَرت (cheftkart) : قفل کردن ، بستنچِفت و بَس(chefto bas) : قفلچِفت وُریزِه(chefto rize) : قفل وزنجیردربهاچِلا (chelA): فشار دیدنچُلاغ ،کُچ (cholAgh): فلجچِلالی (chelAli): سبدچِلامون (chelAmun): فشرده شدنچِلگی (chelgi): دیوانگیچِلنَئَه(chelna a) : فشارداده شدهمچاله ;(mochAle) فشردهچِلنامون(chelnAmun) : فشار دادنچِلوازی (chelvAzi): دیوانه بازیچَلِه زائِی (chalezAi): به گوسفندی که درزمستان زایمان کندگویندچِله (chele) : کج چله گی (chelegi) : کجی چَم (cham): پیچ ، انجراف در راهچِم چارِه (chemchAre): چاره جوییچِم چارِه کَرت (chemchAre kart) : چاره جویی کردنچ لالی (che l Ali)سبدچِم چِمِه (chemcheme): مملو ، پُرمنبع: کتاب دستورزبان گزی نوشته:آقای محمدعلی یزدانی گزی + نوشته شده در دوشنبه چهارم اردیبهشت ۱۴۰۲ ساعت 13:54 توسط حق شناس  |  بخوانید, ...ادامه مطلب

چُِوکوُخُوس (cho ki xos): شایع کردنچَوَل (chaval): نام محلی پرت در نزدیکی چاله سیاهچِوِل ، چِرکِ تاوُل(cheval) : عفونت ، پس مانده آنچه روغنش را گرفته اند مثل کره یا دنبه گوسفند ، آیلرس جلد 1، صفحه 199چُِولِه (chule) :کَجچُِولِه بُوموُن (chulebomun) : کج بودنچُِولِه گی (chulegi): کجیچُولِه وَژِنی ، لوکِه ژِنی (cholevazheni): عمل پنبه زدن ، کار حلاج هاچُِولِه وِس ساموُن (chuleves sAmun): کج شدن اشیاءچوُماغ(chumAgh) : گرزچوبیچُومالِه(chumAle) : درهم پیچیدهچُون (chun) : ابزاری در خرمن کوبی که که تیغه های تیز آهنی داردچُون رُوئِی (chun ru i): چند روزی ، آیلرس جلد 1، صفحه 147چِه کاموُن(chekAmun) : چکیدن ، چکه چکه کردنچِه کِرانُ نَکِران (chekerAnonakerAn) : مردد بودن ، شک داشتنچِه کَن (chekan) : چاه کنچِه کَنی (chekani) : چاه کنیچِه گا(chegA) : چاهی که آب آنرابه وسیله گاوبالا می کشیده اند.منبع: کتاب دستورزبان گزی نوشته: آقای محمدعلی یزدانی گزی + نوشته شده در پنجشنبه بیست و چهارم فروردین ۱۴۰۲ ساعت 5:16 توسط حق شناس  |  بخوانید, ...ادامه مطلب

چُوئِری(chori) : چادریچوُئی (chui): چوبیچوُِچار(chuchAr): چوب چرخ نخریسیچُوچُو (chuchu) : آدم بی تحرک،کسی که درانجام رفتار عادی و ساده دچار اشکال می شود، به آن (چوچو بی دس و پا ) هم گفته می شودچوُچوُبی دَس وُپا (chuchubidasopA): بی عرضه ، کسی که کاری ازاوساخته نیستچوُدَسی (chudasi): عصاچُورت ژِنت ،چُِورتامون (chortzhent) :حالت نیمه خوابچُورنوُما(choumA0 : چادرنمازچُِوری (churi) : جو جه نزدیک به مرغ و خروس شدنتُوتَک (tutak) : جوجه مرغچُِوس نَئَه (chusna a): چسبیده شدهچُِوس ناموُن (chusnAmun): چسباندنچُِوسَئَه(chusa a) : چسبیدهچُِوسَئَه گی (chusa a gi): چسبیدگیچُِوساموُن(chosAmun) : چسبیدنچُوساناری (chusAnAri) : بی ارزش ، کم بها ، ضعیفچُوسِکی(choseki) : سست ، بی پایهچُِش(chesh) : چشممنبع: کتاب دستورزبان گزی نوشته: آقای محمدعلی یزدانی + نوشته شده در جمعه بیست و ششم اسفند ۱۴۰۱ ساعت 13:12 توسط حق شناس  |  بخوانید, ...ادامه مطلب

چَربامُون (charbAmun) : برتری یافتن ، فزونی یافتنچُرت(chort) : حالت خواب و بیدار بودنچُرت ژِنت (chort zhent) : حالت خواب آلودگی اولیه ، خواب کوتاه مدتچِرت، چِرت و پِرت (chert): سخن یاوه و اِغواانگیز اگر عمدی و از روی آگاهی باشدچُرتی (chorti) : خواب آلودچَرخ اُو(charx o) : چرخاب ، چرخ آبچَرخ پائِی(charxpAi) : دو چرخهچَرخ چی (charx chi): چرخ چاه معمولیچَرخا (charxA): چرخهاچَرخِه (charxe): نوعی بوته بیابانی که به عنوان هیزم استفاده می شده که حالت کروی داردچَرخِه(charxe): قرقره خیاطیچَرغَت(charghat) : چارقد ، روسریچِرک تُو(cherkto) : چرک تابچِرک دارتامُون (cherkdArtAmun) : چرک و عفونت داشتنچُش بَندی(choshbandi) : تردستی ، شعبدهچُش بِه رِه (choshbere): چشم به راه ، منتظرچُِش پالنامُون (cheshpAlnAmun): محتاط و محافظه کار بودن در امورمنبع: کتاب دستورزبان گزینوشته: آقای محمدعلی یزدانی گزی + نوشته شده در یکشنبه چهاردهم اسفند ۱۴۰۱ ساعت 13:7 توسط حق شناس  |  بخوانید, ...ادامه مطلب